چند روزی بیشتر به پایان سال 1398 باقی نمانده است و همچنان وضعیت ناپایدار اقتصاد ایران سبب ایجاد حس نا امنی اجتماعی و اضطراب در فضای کسب و کار شده و پیش‌بینی‌های اقتصادی را در اهمیت بالایی قرار داده است. مشکلات مربوط به تحریم‌ها و کمبود نقدینگی شرکت ها کماکان ادامه دارد و شرکت ها و واحدهای تولیدی برای ترسیم استراتژی خود این مهم را مد نظر دارند که تحریم ها در کوتاه مدت و میان مدت رفع نخواهند شد. پیش‌بینی، فرآیند برآورد موقعیت‌های ناشناخته است. اما نکته مهم در این است که همانند گذشته نمی‌توان اقتصاد ایران در سال آینده را پیش بینی کرد. قبلا زمانی که می‌خواستیم از اقتصاد ایران پیش بینی داشته باشیم به اقتصاددانان مراجعه می‌کردیم و آنها براساس مدل‌های اقتصادی وضعیت آینده اقتصاد را پیش بینی می‌کردند اما در حال حاضر به دلایل سیاسی و تحریم‌ها مدل‌ها کمتر جواب می‌دهند و بیشتر باید سناریوسازی کرد.
اهمیت صنعت تولید ساندویچ پانل به عنوان صنعتی واسط که در واقع ارائه دهنده خدمات به بخش های مختلف تولید و صنعت کشور می باشد در آن است که شرایط آن می تواند به نوعی نشان دهنده میزان رونق اقتصادی در بخش های مختلف صنعت باشد. در بخش سردخانه ای به صنعت میوه و صادرات آن خدمات ارایه می دهد. در صنعت شیلات و مرغداری ها به عنوان پوشش سردخانه کاربرد دارد و برای سایر صنایع به عنوان عامل پوشش صنعتی سقف و دیواره سوله ها کاربرد دارد. از این رو هرچه رونق در بخش های مختلف صنعت وجود داشته باشد صنعت ساندویچ پانل هم رونق می یابد. به همین دلیل شاید بتوان ادعا کرد پیش بینی شرایط بازار ساندویچ پانل به نوعی دورنمای رونق اقتصاد ایران در سال آینده خواهد بود. برای پیش بینی سناریوهای بازار ساندویچ پانل می بایست عوامل تاثیرگذار در این صنعت را مورد بررسی قرار داد. بودجه و میزان اهمیت و تاثیر آن در رونق بازار، تورم و نقش آن در شرایط بازار مواد اولیه شامل انواع ورق و مواد پتروشیمی تشکیل دهنده فوم ساندویچ پانل و نیز شرایط نیروی انسانی فعال در این حوزه از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر شرایط این صنعت است .
عدم تایید کلیات لایحه بودجه در مجلس و الزام دولت برای ارایه لایحه چند دوازدهم بودجه را در شرایط پیچیده ای قرار داده است. شرایط بودجه سال آینده و کاهش درآمدهای نفتی قطعا کشور را از لحاظ اقتصادی با مشکلات عدیده‌ای مواجه می کند به نحوی که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، سال آینده یکی از سخت‌ترین سال های اقتصادی چند سال اخیر خواهد بود. پیش بینی کسری بودجه 130 هزار میلیارد تومانی سال آینده با فرض فروش80 هزار میلیارد تومان اوراق و سهام دولتی مبین وضعیت پیچیده بودجه در سال بعد می باشد. انتظارات از بودجه 99 بسیار بالاست به نحوی که از طرفی این انتظار وجود دارد که دولت بتواند از اقشار آسیب‌پذیر حمایت کند، از طرف دیگر، بنگاه‌های اقتصادی نیز چشم امیدشان به دولت است تا بتوانند با استفاده از تسهیلات دولت، خود را از ورشکستگی برهانند. در بخش بودجه عمرانی اعتبار سال جاری حدود 67 هزار میلیارد تومان بوده در حالی که درلایحه بودجه سال 99، اعتبارات عمرانی به حدود 70 هزار میلیارد تومان رسیده است، این آمار نشان می دهد که اعتبارات مربوطه در سال آینده حدود 5 درصد افزایش یافته است، اما نکته قابل توجه در این بخش می باشد که طبق سیکل افزایش قیمت سالیانه در لوایح بودجه متناسب با میزان تورم و شاخص های دیگر، اعتبارات عمرانی در سال 99 می بایست 19 درصد افزایش یابد، اما در لایحه بودجه 99، اعتبارات 5 درصد افزایش یافته که این امر نشان دهنده اختلاف 14 درصدی در روند افزایش اعتبارات است. همچنین بودجه عمرانی سال 99 نسبت به اعتبارات عمرانی سال 98 حدود 14 درصد کاهش داشته و بر اساس آمارهای ارائه شده سازمان برنامه، بودجه کل کشور از ابتدای سال جاری تا اسفند ماه حدود 385 هزار میلیارد تومان وصول خواهد شد که این امر نشان دهنده کاهش 60 هزار میلیارد تومانی اعتبارات وصول شده است. متأسفانه این عدم وصول اعتبارات در سال جاری از ردیف های اعتباری بخش عمران کسر شده و موجب کاهش 50 درصدی اعتبارات عمرانی در سال 98 گردیده که در واقع به ردیف های دیگر انتقال داده شده است. تکرار این سناریو در سال بعد با توجه به شرایط تحریمی فروش نفت و عدم حصول درآمدهای نفتی قابل پیش بینی است . با این اوصاف نمی توان چشم داشتی به پروژه های دولتی و اختصاص بودجه های واریزی در قالب های مختلف به بخش خصوصی در سال آینده داشت.
در بخش ورق های مصرفی در این صنعت بازار به شکل عجیبی فزاینده و درهاله ای از ابهام قرار دارد. آخرین قیمت عرضه ورق گالوانیزه تا سقف 13500 تومان به ازای هر کیلو اعلام شد که با محاسبه مالیات ارزش افزوده و سایر موارد فزاینده (پرمیوم) برای تحویل در خرداد ماه سال آینده در بازار رقمی در حدود 16500 تومان را رقم زده است. درباره علت این افزایش قیمت موارد مختلفی وجود دارد اما ذکر این موضوع حائز اهمیت است که چرا ورق به نسبت سایر اقلام فولادی افزایش بیشتری داشته است؟ عواملی مانند افزایش قیمت ارز،کمبود مواد اولیه ، کاهش تولید کارخانجات به دلیل افت فشار گاز و سایر موارد در افزایش قیمت نقش داشته اما باز هم انتظار معقول بازار بر این منوال است که قیمت به اندازه سایر کالاها رشد کند ولی متاسفانه شرایط به گونه ای دیگر رقم خورده و ورق در حدود دو برابر میلگرد رشد کرده است. پس در واقعیت علت این افزایش بی رویه ورق علاوه بر شرایط کمبود شمش و اسلب موضوع دیگری مثل انحصاری بودن تولیدکنندگان ورق است، یعنی با یک مقایسه ساده می توان دریافت که برای ورق در مقایسه با میلگرد تولیدکننده‌های بسیار کمتری داریم؛ این موضوع به تولیدکننده اجازه داده که محصول خود را با کمترین رقابت با نرخ اعلامی خود به بازار بفروشد. به هر حال پیش بینی این بازار پر افت و خیز کار بسیار پیچیده و در واقع غیر ممکن به نظر می رسد اما چیزی که به طور قطع می توان دریافت افزایش 25 الی 30 درصدی قیمت نسبت به قیمت دی ماه است.
در بخش پتروشیمی، با توجه به روند صعودی قیمت مواد اولیه پتروشیمی در هفته های اخیر و محدودیت های اعمال شده، قیمت ها افزایش یافته است. به عنوان مثال قیمت ایزو سیانات پلیمری تولیدی شرکت پتروشیمی کارون از نیمه دی ماه افزایش 16 درصدی را تجربه کرده است. همچنین بدلیل مشکلاتی که در روند انتقال پول بوجود آمده انتظار می رود واردات مواد اولیه جهت تولید پلی یورتان که در تولید ساندویچ پانل مصرف می شود نیز با مشکل روبرو شود که مسلما در قیمت این محصول نیز تاثیر گذار خواهد بود.
در بخش نیروی انسانی هم سازمان برنامه و بودجه افزایش ۱۵ درصدی را برای دستمزد سال آینده کارگران پیش بینی کرده است، در حالیکه این رقم بسیار ناچیز بوده و نمی‌تواند افزایش قیمت‌ها را برای جامعه کارگری جبران کند اما به هر حال پیش بینی می شود دستمزد حداقل حقوق برای سال جدید 20 الی 25 درصد افزایش یابد که این مبلغ در واقع بخشی از تورم قابل پیش بینی در سال آینده می باشد.
در زمینه تورم جاری در سال آینده، اگر رشد پایه پولی مهار نشود موجب رشد نقدینگی بوده و با توجه به رشد منفی اقتصادی، تورم بسیار بالایی را مترتب خواهد شد. به طور متوسط در 4 دهه اخیر نقدینگی کشور سالانه 27 درصد رشد داشته و این افزایش نقدینگی به همراه تورم بالا، کل اقتصاد را تحت تاثیر قرار خواهد داد. در حالی که در سال جاری تورم بیش از 40 درصدی را پشت سر گذاشته‌ایم با عنایت به مجموع عوامل بیان شده می توان این سناریو را پیش بینی کرد که در سال آینده نیز شرایط به همین منوال بوده و می بایست منتظر تورم 30 درصدی باشیم. مفهوم کلیه موارد عنوان شده بر این موضوع دلالت دارد که مثلا برای ساندویچ پانل های سردخانه ای با قطر ورق 5/0 میلیمتر و ضخامت 10 سانتیمتر با دانسیته 40 کیلوگرم بر متر مکعب که هم اکنون با میانگین قیمت 200 هزارتومان در هر متر مربع به فروش می رسند افزایشی 30 تا 40 هزار تومانی یعنی معادل حدود 20 % در راه خواهد بود که این شرایط به طور حتم موجب کاهش حجم بازار مصرف ساندویچ پانل و رقابتی تر شدن بازار خواهد شد.
جمع بندی نهایی این که به هر صورت می بایست منتظر ماند و خود را برای شرایط پیچیده سال آینده مهیا کرد. در بخش شرکت ها به طور حتم اقتصاد ایران در سال آینده حداقل پنج درصد رقابتی‌تر خواهد شد و به همین علت، شرکت‌ها باید حداقل پنج درصد از افزایش هزینه‌های تولید ناشی از تورم خود را با بهبود بهره وری جبران کنند که تنها راه جبران این افزایش هزینه، ارتقای بهره وری است . شرکت ها نباید تمامی افزایش هزینه ها را به مصرف کنندگان نهایی کالا انتقال دهند چرا که این امر موجب کاهش قدرت خرید و کوچک تر شدن بازار خواهد شد. واحدهای تولیدی با بهره وری پایین، بزرگ‌ترین بازنده شرایط جدید اقتصادی کشور بوده و بودجه بندی صحیح و کنترل جریان وجوه نقد مهمترین عامل عبور از بحران های پیش رو می باشد. در بخش مصرف کنندگان هم با عنایت به افزایش قیمت ها، کاهش قدرت خرید بسیار محتمل می باشد. به نظر می رسد بهترین راه برای عبور از این شرایط داشتن برنامه ای هدفمند بوده که بتوان در مواقع ضروری بسیار سریع تصمیم صحیح گرفته تا بهترین نتایج حاصل شود.
محمد حسن شاه محمد – DBA مارکتینگ و برند
مدیریت فروش شرکت پارسین گستر جنوب
