ساندویچ پانل یا پانل پیش ساخته، یکی از مصالح ساختمانی رایج و مدرن است که نقش مهمی در کاهش وزن سازه‌ها ایفا می‌کند، ضمن این که از ویژگی‌های دیگری چون مقاومت بالا، عایق‌بندی مناسب، نصب آسان و… نیز برخوردار است. ساندویچ پانل‌ها دارای انواع گوناگونی هستند که به لحاظ اطلاعات فنی و کاربرد با هم تفاوت دارند. ما در این مقاله قصد داریم به انواع ساندویچ پانل از نظر جنس بدنه و کاربردی که در صنعت ساخت و ساز دارند بپردازیم.
انواع ساندویچ پانل و کاربرد آن‌ها
ساندویچ پانل در دو نوع دیواری و سقفی تولید می‌شود. در حالت کلی ساندویچ پانل متشکل از یک لایه بیرونی است که عموماً از جنس فلزاتی چون آلومینیوم، روی، گالوانیزه و… تهیه می‌شود. یک بخش میانی در پانل‌های پیش ساخته وجود دارد که هسته عایق نامیده شده و از جنس فوم است. فوم عایق نیز عموماً جنس‌های متنوعی از جمله پلی اورتان، پلی استایرن، پشم شیشه، پشم سنگ و… دارد. ترکیب هریک از این متریال‌ها با یکدیگر در ساخت ساندویچ پانل‌ها باعث می‌شود که این پانل‌های پیش ساخته کاربرد خاصی داشته باشند.
عموماً نوع ساندویچ پانل‌ها را به واسطه فوم عایق آن نامگذاری می‌کنند، مثلاً منظور از ساندویچ پانل پلی اورتان، پانلی است که از فوم پلی اورتان تهیه می‌شود. در ادامه با رایج‌ترین ساندویچ پانل‌های موجود در بازار از نظر متریال ساخت آشنا خواهیم شد.
ساندویچ پانل‌های پلی یورتان
پلی یورتان یکی از بهترین نوع فوم‌های عایق برای ساندویچ پانل‌ها محسوب می‌شود. این فوم‌ها از دانسیته مناسبی برخوردار هستند و عایق بسیار خوبی برای صورت و حرارت محسوب می‌شوند. وزن کم و مقاومت و استحکام والا دو ویژگی دیگری است که برای ساندویچ پانل‌های پلی اورتان می‌توان در نظر گرفت. پانل‌های پلی اورتان در دو نوع سقفی و دیواری تهیه شده و برای مصارف مختلفی از جمله در ساخت سردخانه، کلین روم یا اتاق تمیز، سقف یا دیواره سازه‌های مسکونی و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ساندویچ پانل پشم سنگ
پشم سنگ از ماده بازالت که نوعی سنگ آذرین است تشکیل می‌شود، به همین دلیل است که عایق بسیار مناسبی برای حرارت و شعله مستقیم محسوب شده و به نوعی یک عایق نسوز است. از پانل‌های پشم سنگ به واسطه ویژگی‌های عایق‌بندی مناسبی که دارد در ساخت سازه‌های صنعتی استفاده می‌شود. پانل‌های پشم سنگ هم به صورت ساندویچ پانل‌های دیواری و هم سقفی تولید می‌شوند.
ساندویچ پانل‌های پلی استایرن
در این ساندویچ پانل‌ها از فوم پلی استایرن یا همان یونولیت استفاده شده است. این نوع ساندویچ پانل‌ها بسیار سبک و ارزان هستند اما دانسیته پایین پلی استایرن باعث می‌شود که علیرغم مقاومت عالی در برابر رطوبت، از نظر عایق حرارتی بسیار ضعیف باشند. همچنین در مجاورت با شعله مستقیم این نوع ساندویچ پانل‌ها بسیار آسیب‌پذیر هستند. از ساندویچ پانل‌های پلی استایرن در ساخت و ساز انواع سازه‌ها استفاده می‌شود.
انواع ساندویچ پانل به لحاظ کاربرد
می‌توان پانل‌های پیش ساخته را به لحاظ کاربردی که در ساخت و ساز دارند نیز طبقه‌بندی کرد. از نظر کاربردی ساندویچ پانل‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
ساندویچ پانل سقفی
ساندویچ پانل سقفی عموماً ضخامتی بین ۴ الی ۲۰ سانتی‌متر دارند. این ساندویچ پانل‌ها ضریب حرارتی پایینی دارند و بهترین انتخاب برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی محسوب می‌شوند. معمولاً لایه‌های بیرونی پانل‌های سقفی از جنس آلوزینک یا گالوانیزه است. در ساخت این پانل‌ها غالبا از فوم پلی اورتان به عنوان عایق مناسب صوت و حرارت استفاده می‌شود.
ساندویچ پانل دیواری
از ساندویچ پانل دیواری به عنوان پوشش دیوار استفاده می‌شود. معمولاً در ساخت دیواره‌های کانکس‌ها یا کارخانجات صنعتی و… از آن استفاده می‌شود. فوم مرکزی این ساندویچ پانل‌ها ممکن است هریک از متریال‌های پلی استایرن، پلی اورتان، پشم سنگ یا پشم شیشه باشد. این فوم‌ها عایق مناسبی برای نم و رطوبت محسوب می‌شوند.
ساندویچ پانل‌های سردخانه‌ای
ضخامت ساندویچ پانل‌های سردخانه‌ای بین ۸ تا ۲۰ سانتی‌متر است و از ترکیبات پلی اورتان به عنوان عایق در آن استفاده می‌شود. همانطور که از نامش پیدا است از این پانل‌های پیش ساخته برای ساخت سردخانه و تونل‌های ساختمانی صنعتی و ساختمان‌های بزرگ استفاده می‌شود.
ساندویچ پانل نسوز
این ساندویچ پانل‌ها از عایق‌هایی با ضریب حرارتی بسیار پایین ساخته می‌شوند. عایق‌های به کار برده شده در ساخت آن‌ها در مقابل شعله مستقیم آتش بسیار مقاوم هستند و در زمان آتش سوزی ذوب نمی‌شوند و تغییر شکل نمی‌دهند. از این پانل‌ها اغلب برای ساخت کوره‌های صنعتی استفاده می‌شود. عایق پشم سنگ یک عایق حرارتی و نسوز است که در ساخت پانل‌های نسوز به کار برده می‌شود.
انواع ساندویچ پانل از نظر جنس بدنه
یکی دیگر از روش‌های طبقه‌بندی ساندویچ پانل‌ها توجه به جنس روکش آن‌ها است. ساندویچ پانل‌ها از نظر جنس بدنه به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که شامل ساندویچ پانل آلوزینک، گالوانیزه و آلومینیوم می‌شود.
ساندویچ پانل آلوزینک
این پانل‌ها با دو لایه ورق آلوزینک پوشانده می‌شوند. آلوزینک یکی از بادوام‌ترین و بهترین انواع پوشش در پانل‌های پیش ساخته محسوب می‌شود. ورق‌های آلوزینک شامل آلیاژ روی، آلومینیوم و مقدار کمی سیلیکون است. این پوشش‌ها عایق مناسب رطوبت هستند و از خواص ضد خوردگی و ضد اکسیداسیون برخوردارند. به همین دلیل از ساندویچ پانل آلوزینک در محیط‌های کارگاهی و صنعتی به وفور استفاده می‌شود.
ساندویچ پانل آلومینیوم
یکی دیگر از پوشش‌های رایج در ساخت ساندویچ پانل آلومینیوم است که به شکل روکش در دو طرف هسته عایق قرار می‌گیرد. از ویژگی‌های این نوع پانل‌ها باید به وزن بسیار کم، ضخامت متنوع و رنگ‌پذیری اشاره کرد. این پانل‌ها دارای مقاومت بسیار مناسبی هستند و غالبا به عنوان ساندویچ پانل‌های سقفی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ساندویچ پانل گالوانیزه
این نوع از پانل‌ها رایج‌ترین انواع ساندویچ پانل محسوب می‌شوند. این روکش در واقع همان فلز فولاد است که با یک لایه فلز روی پوشانده می‌شود. این ساندویچ پانل‌ها مقاومت و طول عمر مناسبی دارند. به هیچ عنوان دچار خوردگی، زنگ زدگی و پوسیدگی نمی‌شوند و در مقابل عوامل محیطی چون باد و باران و آتش مقاومت بالایی دارند. این ساندویچ پانل‌ها به صورت پانل‌های دیواری و سقفی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
جمع‌بندی
ساندویچ پانل‌ها به لحاظ کاربرد، نوع فوم عایق و پوشش بدنه به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. انتخاب هریک از این فاکتور‌ها در تعیین کاربرد پانل‌های پیش ساخته تأثیرگذار است و ویژگی‌های خاصی را برای آن رقم می‌زند. ما در این مقاله به معرفی انواع رایج ساندویچ پانل‌ها در بازار و کاربرد آن‌ها پرداختیم.
